De afgelopen week werd het nieuws even gedomineerd door pikante filmpjes van drie bekende mannen. Die filmpjes raakte verspreid op sociale media. En toen één van de mannen klacht indiende, kwam het hele plaatje aan het licht. Verschillende Bekende mensen waren ‘in de val gelokt’ door een nepaccount. Ene ‘Eveline’ had hen overhaald om seksuele handelingen te stellen voor hun webcam/smartphone en had de beelden verspreid.
Dat waren de nuchtere feiten.
Eigenlijk was het een heel simpel verhaal. Er had even goed kunnen staan. Man gaat naar zijn maitresse (in hun geval een fan/groupie), gooit in zijn opwinding en ongeduld zijn fiets tegen de muur zonder hem op slot te doen. Een dief komt langs en steelt de fiets.
Man mag gaan uitleggen wat hij bij de maitresse/fan deed. Over de dief wordt geen woord meer gerept. De man is ‘dom geweest’. Hij heeft zijn vrouw bedrogen en mag het boetekleed aantrekken.
Het is eigenlijk het mooiste voorbeeld van victim blaming.
En het gebeurt dagelijks. Ha jij bent verkracht? Ben je zeker dat je rokje niet te kort was.
Ha jij bent aangerand? Wat deed je ook in die donkere steeg.
En dezer dagen lees ik ook: Ha, jij had het C-virus. Wat is je onderliggende gezondheidstoestand?
Wij doen dat graag de oorzaak bij het slachtoffer leggen. Dat geeft ons het gevoel dat het onszelf niet kan overkomen.
‘Mij overkomt zoiets niet. ik laat mij niet inpakken.’
‘Ik ben alert. Ik deel niks op social media’
Door het slachtoffer de schuld te geven, creëren we voor onszelf een illusie van veiligheid.
En dus ging de focus de afgelopen dagen naar de drie mannen in hun blootje.
Zij waren dom geweest. ‘niet slim’. En ook ‘exhibitionistisch’ en ‘mediageil’.
Maar is dat wel zo?
De media deed heel hard zijn best om andere slachtoffers mee een forum te geven zodat mensen wat ‘awareness’ zouden krijgen rond het probleem. Het overkomt immers ook 15% van de pubermeisjes en 6% van de puberjongens. Het leidt tot heel veel psychologische problemen én zelfmoord.
De internet commentaren bleven hardnekkig: die mannen ( en met hen alle slachtoffers van zulke praktijken) waren in de fout gegaan.
‘Ocharme hun vrouwen en kinderen’ was de tweede meest gehoorde commentaar.
‘Dat zijn de echte slachtoffers’
Slachtoffers van wie? Van het seksuele handelen van hun partner/vader of van de verspreider van de beelden. Kinderen hoeven geen slachtoffer te zijn van het seksuele handelen van hun ouders als de maatschappij doet wat zij moet doen: de privacy van de ouders beschermen.
Zijn de partners slachtoffer? Ook hier: ze zijn slachtoffer van de verspreider van die beelden.
De afspraken die volwassenen maken onderling rond seksualiteit verschillen van koppel tot koppel. Wat er achter de gevel van een huis gebeurt, is meestal anders dan wat de maatschappelijke norm oplegt. Van de maatschappelijke norm rond seks wordt immers niemand vrolijk. Koppels creëren hun eigen regels en afspraken. En buitenstaanders hebben daar niet over te oordelen. De reactie van ‘ocharme’ zijn dan ook meestal gebaseerd op onze eigen neiging om te voldoen aan de normen van de maatschappij.
Iedereen heeft achter de gevel zijn eigen geheimen. En zelfs als je binnen je relatie tevreden bent over de afspraken met je partner, dan wil dat niet zeggen dat je okay bent met het verspreiden van jullie afspraken. Het gaat hier om BV’s. Hun partners weten dat ze aandacht krijgen. Ze hebben misschien lossere afspraken rond flirten, praten, aandacht geven aan anderen. Waarschijnlijk zelfs rond seks. De vrouwen van deze mannen zouden gek worden als ze achter elk vrouwelijk profiel dat hun man benadert moesten gaan.
Deze keer waren enkele stoere volwassen mannen het slachtoffer.
Maar veel vaker zijn de slachtoffers jonge pubers die zich schamen en er met niemand over durven praten. Elke keer iemand een vlammende commentaar richting BV smeet, is er in Vlaanderen ergens een puber verder in elkaar gedoken en heeft die zijn geheim wat dieper opgeborgen.
We kunnen niet altijd de verspreiders van zulke beelden pakken. Het internet is vlug. We kunnen wel een hand reiken naar de slachtoffers. En die kans hebben we de afgelopen dagen enorm gemist.
En dan tenslotte.
Kijk eens naar je kinderen. Zij zijn het volgende potentiële slachtoffer. De kans dat dit hen overkomt is reëel. En als ouder kunnen we daar nu al iets aan doen om heel wat leed te voorkomen.
- leer hen dat internet geen veilige plaats is. Dat jij – ten alle tijde – de veilige haven bent in hun leven.
- leer hen wat seks juist inhoudt. Leer hen alle mogelijke seksuele handelingen zo vroeg mogelijk in hun leven kennen. Benoem seks elke keer wanneer je het ziet. Heel wat kinderen denken dat seks alleen maar penis-in-vagina is en denken dat masturberen geen seks is en dus ‘geen kwaad’ kan.
- leer hen hun grenzen kennen en ze aangeven. Dat doe je allereerst door zelf – als ouders – de grenzen van je kind te respecteren. Ga niet binnen in hun kamer/badkamer, … als ze aangeven dat niet te willen. vraag hen toestemming om in hun smartphone of boekentas te kijken en als ze weigeren, vraag hen waarom. praat, leg uit.
- leer hen dat volwassenen niet altijd adequaat seks kunnen vragen aan leeftijdsgenoten en dat dan maar vragen aan jongere mensen (kinderen) omdat die gemakkelijker zijn te overtuigen door gebrek aan kennis en ervaring (zie punt 2)
- normaliseer naaktheid en seks. Een naaktfoto op internet is geen ramp. Ja, het voelt vreselijk wanneer het jou overkomt. Maar hoe groter we het taboe rond naaktheid en seks maken, hoe beschamender het is wanneer het wordt naar buiten gebracht.
- deel je eigen beleving rond seksualiteit. Je moet ze niet laten toekijken. Maar laat ze in je hart kijken wanneer het over seks gaat. Kinderen leren van het voorleven van hun ouders.
Wij hebben allemaal een verpletterende verantwoordelijkheid. Eenieder die dit soort beelden verder deelt, iedereen die ernaar op zoek is gegaan de afgelopen dagen. Iedereen die – zonder nadenken – commentaar heeft gegeven.
Wij zijn de maatschappij. Wij kunnen deze tanker keren.
En tenslotte: Een woordje aan Stan, Peter en Sean. (de kans dat ze dit lezen is klein, maar soit)
Ik wil jullie bedanken voor jullie moed. Ik hoop dat jullie niet teveel op sociale media hebben gezeten de afgelopen week. Ik hoop dat de rust in jullie gezin terug keert.
Hou in je hart dat je hiermee misschien toch enkele mensen geholpen hebt. Er zullen vast wel mensen zijn die zich hebben opgetrokken aan jullie verhaal. ‘Als het hen kan overkomen, dan ben ik geen uitzondering’