We doen het dagelijks en toch weten we er weinig van.
Net zoals we dagelijks eten in onze mond steken en er eigenlijk niet bij stil staan hoe ons lichaam dat verteert, zo hechten we ons dagelijks maar hebben we geen flauw benul hoe dat het eigenlijk werkt.
We hechten ons zoals ons is voorgedaan. Als of we een kinderliedje dat ons ooit is aangeleerd blijven verder zingen. Met het ouder worden komen er wel wat stemmen bij. Het wordt een arrangement van klanken. Maar uiteindelijk hebben de meeste mensen geen benul over hoe dat het echt werkt.
Hechten is de kunst van volgehouden interactie.
Blijvend in interactie gaan met iemand. En als je mijn boek RELATIESTATUS: GESLAAGD hebt gelezen weet je dat volgehouden interactie leidt tot een relatie.
Iedereen hecht zichzelf aan zijn moeder(figuur).
Goedschiks of kwaadschiks.
Aan het uiterlijk van de interactie kan je zelfs niet helemaal afleiden hoe die hechting zich voltrekt.
Sommige moeder-kind paren zien er heel afstandelijk uit, maar voelen zich veilig en gezien bij elkaar.
Terwijl andere moeder-kind paren er nogal knuffelig en lichamelijk uitzien en het kind – letterlijk – verzuipt in de opgedrongen interactie met de moeder.
De vaardigheid van hechten bestaat uit vele verschillende vormen en gedragingen.
Wij hemelen een veilige hechting op. Dat is de ‘goeie’ manier. Maar 100% veilige hechting bestaat niet.
Niemand is 100% veilig gehecht. In onze relatie met onze moeder(figuur) zaten – opzettelijk – haken en ogen. Zo werden we vanaf dag 1 uitgedaagd om onze vaardigheid zo gevarieerd mogelijk te verwerven.
Ik las deze week nog een artikel: Je mag niet boos zijn op je kinderen. Hallo, zeg. Ik zeg niet dat je de hele dag als een donderwolk je kind als een zwart schaap moet behandelen. Maar het is niet verkeerd om je emoties, je boosheid te tonen. Zorg ervoor dat je dat als volwassene kan zonder brokken te maken. (dat is dan mijn stukje over emotie-regulatie dat komt piepen).
Hechten wil immers ook zeggen dat je de relatie kan fixen als het fout loopt. Iemand die zijn hechtingsvaardigheid onder de knie heeft, kan ruzie maken en het weer goed maken.
En wat als je niet veilig gehecht bent? Dan ben je angstig gehecht of vermijdend gehecht. Of allebei.
Angstige hechting ontstaat wanneer het kind niet kan rekenen op voorspelbaarheid in de interactie met zijn moeder(figuur). Mama is (mentaal en of fysiek) afwezig en heeft niet voor vervanging gezorgd.
Vermijdende hechting ontstaat wanneer de moeder(figuur) de relatie met haar kind gebruikt om zichzelf beter te voelen, te ontladen, te troosten, uit de wind te zetten, …
Het kind leert dat hij niet de vragende partij is in de relatie en dat er wel troost en knuffels komen wanneer mama er zin in heeft.
Ieder van ons heeft angstige en vermijdende aspecten in zijn/haar hechting. De meeste mensen hebben voor 80-90% een veilige hechtingsstijl. En dat maakt dat de meeste mensen zich met gemak tussen andere mensen bewegen en in interactie en relatie gaan.
Wanneer angstige en vermijdende hechting de overhand krijgen, voelt het ongemakkelijk om de interactie aan te gaan. Er is te weinig ervaring met het gemak waarmee anderen dat doen en dat voelt al gauw intimiderend.
Vandaar dat angstig en vermijdend gehechten vaak ook elkaar opzoeken. De twee worden tot elkaar aangetrokken omdat ze iets gemeen hebben: gebrek aan hechtingsvaardigheden.
Maar er is goed nieuws.
Als je je omringd met veilig gehechte mensen kan je er veel van leren. Als je met de hond slaapt krijg je zijn vlooien, bij wijze van spreken.
Een stevige veilig gehechte partner die verliefd genoeg is om hechting lang vol te houden, kan iemand de vaardigheden van veilige hechting alsnog leren.
(en ja, andersom ook: één of ander relatie-trauma, kan ook een veilig gehechte tijdelijk in de angst of vermijdingshoek smijten)
Het is dus niet alleen belangrijk om met je kinderen een hechte relatie op te bouwen.
Het is ook belangrijk om hen met vele mensen in interactie te laten gaan zodat ze zich veel en gevarieerd kunnen (leren) hechten.
En het is altijd nuttig om zelf wat meer kennis op te doen en door te geven. Om te benoemen wat je doet en waarom je het doet.
Voor de meeste situaties kan alles op automatische piloot.
Maar bij het seksueel opvoeden van je puber hoort ook het ontplooien en exploreren van de hechtingsvaardigheid.
Maak je kinderen duidelijk dat ze ook bij hun beste vriendjes hun grenzen mogen/moeten aangeven.
Toon hen dat ook in stevige relaties ruzie wordt gemaakt en weer bijgelegd.
Vertel hen over je eigen jeugd en hun jeugd. Vertel hen waar interactie en relatie een uitdaging was.
Vertel hen over je ex-lieven en hoe dat jou gevormd heeft in je relatie.
Luister naar hun relatie- en vriendschapsperikelen. Vriendschappen zijn voor pubers dé oefentuinen voor hechting. Praat met hen over die vriendschappen en relaties. Hoe ze voelen, hoe ze ze vorm geven.
En vertel daarbij ook je eigen ervaring.